İran (Fars) Kedi Cinsi: Bakımı, Kişiliği ve Özellikleri
Şiraz kedisi, Persian, Fars kedisi, Parsian ve Pers kedisi isimleriyle bilinen İran kedisi, son derece sevimli, cana yakın, dost canlısı ve iyi huylu bir kişiliğe sahip olmasıyla bilinmektedir. Türün en ayırt edici özelliği, basık ve kalkık burun yapısıdır. Ayrıca cins son derece uzun tüylere ve kaslı bir vücut yapısına sahiptir. İran kedisi (Parsian) renkleri genellikle siyah, beyaz, krem, mavi, sarı, duman rengi olur.
Sayfa Özeti
Fars Kedisi Özellikleri
- İran kedileri yuvarlak kafası, büyük yuvarlak gözleri, kısa ve kalkık burunlarıyla karakteristik bir görünüme sahiptir.
- Bacakları kısa ve kalındır, pençeleri güçlü ve yuvarlaktır. Kuyrukları ise gövdeleriyle doğru orantılı olarak kısadır.
- Uzun ve kalın tüy yapısına sahip olan Fars kedileri genellikle beyaz, mavi, siyah, krem, çikolata, leylak ve duman renklerine sahiptir.
- Fars kedisi şımartılmayı seven tatlı, nazik ve iyi huylu bir kişiliğe sahiptir. Tür yabancılarla arkadaş canlısı olmasıyla bilinmektedir.
- İri ve kaslı vücut yapısına sahip olan İran kedileri, erkeklerde 4-6 kilo ağırlığa sahip iken dişilerde ortalama 3-5 kilo aralığındadır.
- Geniş omuzlara ve göğüslere, kaslı ve kısa bacaklara sahip olan İran kedileri, erkeklerde ortalama 24-40 cm, dişilerde ise ortalama 25-35 cm vücut uzunluğuna sahiptir.
- İran kedilerinin gözleri oldukça iri ve yuvarlaktır. Göz rengi genellikle mavi, yeşil, parlak bakır ve mavimsi yeşil tonlarında görülmektedir.
- İran kedisi ortalama yaşam süresi 12-18 yıl arasında değişiklik göstermektedir.
- Fars kedisi oldukça köklü bir geçmişe sahiptir. İlk olarak eski Fars İmparatorluğu zamanında ortaya çıkan bu kediler Mezopotamya kedilerinin anavatanı olan toprakları kapsamaktadır.
- Bu dönemde denizciler tarafından İtalya’ya götürüldüğü ve buradan da Avrupa’ya yayıldığı düşünülmektedir. İran kedilerinin ilk görüldüğü yılların 1500’lü seneleri kapsadığı düşünülmektedir.
Tarihi
Dünyanın en eski ve en popüler kedi ırkları arasında yer alan İran Kedisi’nin kesin tarihi bilinmemekle beraberinde 1500’lü yıllarda Türkiye’den İran’a geldiği düşünülmektedir. İlk olarak İtalyan gezgin Pietro Della Valle tarafından 1620 yılında fark edilen Fars Kedisi, anavatanı İran’dan İtalya’ya gelmesiyle tanınmıştır. Tüm bunların yanı sıra yapılan arkeolojik çalışmalar, bundan yaklaşık 4.000 yıl önce Mısır’da bu türün evcilleştirildiğini gösteren kanıtlara rastlandığını söylemektedir.
Pers kedisi olarak da bilinen İran Kedisi, 1800’lü yıllarda Avrupa’nın en popüler kedileri arasında yer almıştır. 1800’lü yılların sonunda Amerika’ya getirilen Fars Kedisi, 27 Ocak 1872 tarihinde Harpers Weekly tarafından Londra Crystal Palace kedi sergisinde gösterilmiştir. İngiltere Kraliçesi Victoria da dahil olmak üzere soylular arasında popülerlik kazanan tür, başlangıçta adını Türkiye’nin başkenti Ankara’dan gelen Angoras olarak anılmışlardır.
“Kedi Fantezi’nin Babası” olarak bilinen “İngiliz sanatçı Harrison Weir, Our Cats and All About Them” adlı kitabında şu sözlere yer vermiştir. “Bu, Angora’dan biraz farklıdır, kuyruk genellikle daha uzun, daha çok biçim açısından bir masa fırçasına benzer ve genellikle hafifçe yukarı doğru kıvrıktır, saç uçta daha dolgun ve daha kalınken, dipte biraz daha uzundur. . Baş, daha az sivri kulaklarla daha büyüktür, ancak bunlar apeksteki tutamdan yoksun olmamalı ve aynı zamanda içinde uzun tüylerle iyi döşenmiş ve orta büyüklükte olmalıdır. “
İran Kedisi Kişiliği
İran kedileri, son derece sakin ve rahat bir ırk olmasıyla bilinmektedir. Bu nedenle İran kedisi karakteri oldukça nazik, uysal, sevecen ve tatlı huylu olarak anılmaktadır. Genellikle iyimser olmalarıyla bilinen bu tür, sessiz ve sakin olmasına rağmen oyun konusunda bir hayli heveslidirler.
Sevecen ve nazik kişiliğiyle İran kedileri diğer kediler, köpekler ve çocuklarla son derece iyi geçinebilmektedir. Ancak çok gürültülü ortamlardan kaçınarak kendilerine rahat, sakin ve huzurlu bir alan aramaya meyillidirler. Çoğu Pers Kedisi, güneşli bir yerde saatlerce uyuyarak yalnız başına vakit geçirebilmektedir ancak insanlardan uzun süre uzakta kalması durumunda duygusal boşluk yaşayabilir. Bu nedenle yanına bir kedi veya köpek arkadaş verilmesi önemlidir.
Fiziksel Özellikleri
“Oyuncak Surat” olarak da adlandırılan İran Kedisi, yuvarlak kafaları, kısa burunları, yuvarlak kulakları ve kısa vücutlarıyla dikkat çekmektedir.
Boyut: İran Kedisi, orta büyüklüğe sahip kısa ve kalın bacaklı kedilerdir. Sağlıklı bir yetişkin Pers Kedisi erkekleri 4-6 kilo ağırlığındadır. Sağlıklı bir dişi İran Keisi ise ortalama 3-5 kilo aralığındadır.
ParVücut: Per Kedisi, büyük pençelere olan kısa ve kalın bacaklara sahip ağır kemikli bir türdür. Son derece kaslı ve orta-büyük boyutlara sahip olan İran Kedisi kalın boyunları, geniş omuzları ve geniş göğüsleriyle bilinmektedir. Kuyrukları kısadur ancak vücutlarıyla doğru orantılıdır. Erkekleri ortalama 24-40 cm iken dişileri ortalama 25-35 cm vücut uzunluğuna sahiptir.
Kafa: Basık ve kalkık burunlarıyla tanınan İran kedileri, adeta bir bıyık gibi suratı ikiye ayıran kemikli iri bir kafaya sahiptir. Surat yapısı diğer kedilerden İran kedisi ayıran en büyük özelliktir.
Bacaklar: Fars kedileri kısa ve tıknaz bacaklara sahiptir. Ön ayaklar düzdür ve arkadan bakıldığında arka ayaklarda düzdür. Pençeleri büyük, yuvarlak ve sağlam bir yapıya sahiptir.
Gözleri: İran Kedisi, yuvarlak ve iri yapılı gözleriyle genellikle yeşil, maci ve parlak bakır tonlarında göz rengine sahiptir.
Renk: İran kedisi tüy rengi beyaz, siyah, mavi, krem-mavi, duman rengi, gümüş ve altın gibi farklı ton ve desenlerde görülebilir.
Tüy: Pers Kedisi, oldukça uzun ve kalın bir tüy yapısına sahiptir. Ön bacakları arasında devam eden pelüş benzeri fırfırlara sahiptir. Kulaklarında ve ayaklarında tüy tutamları vardır.
Parsian Bakımı
İran kedisi bakımının en önemli noktalarından bir tanesi, her gün düzenli temizlik ihtiyacı duymalarıdır. Bu uzun, kalın ve güzel tüylerle başa çıkmanın tek yolu, İran kedisini her gün nazikçe taramak ve fırçalamaktır. Ayrıca belirli aralıklarla pet shop mağazalarında banyo yaptırmakta iyi bir fikir olabilir.
Dikkate alınması gereken bir diğer faktör de kedi kumudur. Sağlam pençelere sahip olan bu türün patilerine kum veya pislik yerleşmemesi için kedi kumu kabının titizlikle temizlenmesi gerekmektedir. Ayrıca kedinin her daim sağlıklı ve uzun ömürlü bir hayat yaşamasına destek olmak için en iyi kedi mamaları, kaliteli kuru mama ile beslenmesi önerilmektedir. Düzneli olarak veteriner kontrolleri ve aşı işlemleri bir İran kedisinin mutlu olması için yeterli olacaktır.
Çocuklar ve Diğer Evcil Hayvanlarla İletişimi
Fars kedileri nazik ve sevecen kişilikleriyle ön plana çıkmaktadır. Bu nedenle tür küçük çocuklar da dahil olmak üzere çocuklar, yetişkinler, kediler, köpekler ve diğer evcil hayvanlarla uyum içerisinde yaşayabilmektedir. Bir İran kedisinin diğer canlılarla dostluk kurmasına yardımcı olmak için aşırı gürültülü ortamlardan uzak tutmaya özen göstermeniz yeterlidir. Yine de çok küçük çocuklarla bir araya getirildiğinde aile kontrolünde olması önerilmektedir.
Pers Kedisi Beslenmesi
Fars kedisi, evde beslenebilecek en rahat kedi türüdür. Bacak boyları uzun, kaslı fiziği ile dikkat çeken kediler, uzun ve yumuşak tüyleri ile ön plana çıkmaktadırlar. Yuvarlak yüzü ile dikkat çekici olan kedilerin en önemli özellikleri hiç şüphesiz tüyleridir. Hatta sahip oldukları tüyler sayesinde birçok ödülü almayı da başarıyorlar. Kuyruk uzunluğu genellikle boyları ile aynı orantıda olan kedilerin gözleri de bir hayli belirgin bir şekilde göze çarpıyor.
Fars kedileri de kendilerini sevdiren özelliği, zekilikleri ve tüylerinin güzelliği ile dikkat çeken hayvanlar iken bakım konusunda çok hassas davranılması gereken kedilerdir. Fars kedileri, burun yapılarından dolayı göz kanallarından akan sıvı içe kaçar, diğer kedilerde bu durum tam tersinedir. Bu da Fars kedisinin temizlik konusunda üzerinde hassasiyetle durmasını gerektiriyor. İçe kaçan sıvı, zamanla kedinin gözlerinde enfeksiyon oluşmasına neden olmaktadır. Bu nedenle kedi sahiplerinin bu konuya dikkat etmeleri gerekiyor.
“Kediler nankördür” ifadesi ezberini bozan Fars kedisi, en az bir köpek kadar sahibine bağlıdır. Ancak ilgiyi sevdiklerini söylemeden geçmemek gerekiyor. Eğitim konusunda diğer kedilere göre çok daha erken sürede kavrayan kıvrak bir zekâya sahip oldukları bir gerçektir. Çocuklarla uyumlu ve diğer hayvanlarla birlikte beslenmesi konusunda da gayet sosyal olan Fars kedisi, sahiplerinin kısa sürede sevgisini kazanmayı başaran özellikleri ile dikkat çekicidirler.
Sağlık Sorunları
Hem pedigre kediler hem de melez kediler, doğası gereği genetik olabilen çeşitli sağlık problemlerine sahiptir. Güzel ve tatlı olsalar da, İranlılar bir takım potansiyel sağlık sorunlarına yatkındırlar, çoğunlukla yüz yapılarıyla ilgilidir:
- Daralan burun deliklerinin neden olduğu solunum güçlüğü veya gürültülü solunum,
- Diş maloklüzyonları, yani dişlerin birbirine iyi yapışmaması,
- Kiraz gözü ve entropiyon gibi göz rahatsızlıkları,
- Genetik testin mevcut olduğu polikistik böbrek hastalığı,
- Saçkırana yatkınlık , mantar enfeksiyonu,
- Sebore oleosa, kaşıntı, kızarıklık ve saç dökülmesine neden olan bir cilt rahatsızlığı.
Hayati istatistikler
İran Kedisi (Persian) Hakkında Az Bilinenler
İran (Parsian) kedisi hakkında bilindik şeyleri genel olarak yukarıda sıraladık. Ancak bu kedilerin sıradışı bazı özellikleri ve haklarında bilinmesi gereken farklı konular da vardır. İşte Parsian kedisi hakkında az bilinenler.
1- Tarihleri Net Olarak Bilinmiyor
İran kedisi tarihçesi hakkında her ne kadar yukarıda verdiğimiz bilgiler kaynaklarda yer alsa da aslında İran kedisinin tam olarak hangi tarihe dayandığı bilinmemektedir. Kimi kaynaklara göre kedinin popüler olması, Pietro Della Valle adlı bir asilzadenin 1620 yılında İran’a yaptığı bir ziyarette Parisan kedisini görmesi ve ilgisini çekmesi ile Avrupa’ya götürmesinden sonra nam kazanmaya başlamıştır.
2- İlk Kedi Şovunda Parsian Vardı
Avrupa’da yaygınlaşmasından sonra daha da popülarite kazanan İran kedisi, aslında en çok da 1871 yılında Crystal Palace’da düzenlenen “dünyanın ilk kedi şovu”nda kendini göstermiştir. Kaynaklarda yer alan bilgiye göre 20 bin kişiden fazla insanın katıldığı bu gösteride İran Kedisi de vardı ve “en iyi gösteri” ödülünü kazanan kedi de Parsian kedisi olmuştur.
3- Çocuklarla Çok İyi Anlaşamayabilirler
Yukarıda verdiğimiz tabloda da görüldüğü üzere İran Kedileri, çocuklarla anlaşma noktasında orta çizgide duruyorlar. Aslında bu biraz da Parsian kedisinin aile ortamına bağlı olarak da değişebilmektedir. Bu nedenle, İran kedisi sahiplenme konusunda düşünmeniz gereken bir diğer nokta ise ona rahat edebileceği bir ortam ve çocukların çok da sıkmayacakları bir yaşam sunmanızdır.
İran Kedisi Sahiplenme Hakkında Bilmeniz Gerekenler
İran kedisi, yukarıda da belirttiğimiz gibi bakımı diğer kedilere göre biraz daha dikkat gerektirir. Bu nedenle İran kedisi sahiplenme konusunda bir karara vardı iseniz öncelikle bakımı için yeteri kadar zaman ayırıp ayıramayacağınız konusunda kendinizi ve şartlarınızı gözden geçirmeniz gerekir.
İran kedisi sahiplenme konusunda bilmeniz gereken bir diğer konu ise güvenilir yerlerden edinmek olmalıdır. Hayvan satışının yasak olduğunun bilincinde olarak hareket etmeniz ve varsa yavru bir kedi, bunu sahiplenmeniz daha etik olacaktır.
İran Kedisi Bakım İpuçları
İran kedisi bakımı konusunda dikkatli davranıldığında ömürleri daha da uzun olabilmektedir. Ancak bakım yaparken İran kedisinin yatkın olduğu hastalıklar ve buna karşı almanız gereken önlemler hakkında bilgi sahibi olmanız gerekir. İşte işinizi kolaylaştıracak İran kedisi bakım ipuçları…
1- Solunum Yolu Sorunları
Fars kedileri, düz ve uzun tüylere sahiptirler. Bu da nefes alma sorunlarına neden olabilmektedir. Bu kedilerde sık karşılaşılan Brakisefalik Obstrüktif Hava Yolu Sendromu (BOAS) karşı, sahiplerinin son derece dikkatli olmaları gerekmektedir. Nefes alma, horlama gibi belirtilerle kendini gösteren BOAS karşısında zaman kaybetmeden veteriner hekime göstermeniz gerekir.
2- Kedinize DNA Testi Yaptırın
Araştırmalara göre her 3 Fars kedisinden birinde polikistik böbrek hastalığı görülmektedir. Özellikle dişi Parsian’larda sık görülen bu durum karşısında, İran kedisi sahiplenirken mutlaka DNA testi yaptırarak genetik yatkınlığının olup olmadığını öğrenmeniz gerekir.
3- Düzenli Tüy Bakımı
Uzun ve düz tüylere sahip olan İran kedisi, tüy döken kediler arasında yer almaktadır. Kedi maltı kullanmak, bu durumu daha da hafifletecektir. Ancak buna ek olarak düzenli olarak tüy bakımı da yapmanız gerekir. İran kedisi sahiplenme konusunda kararlı iseniz mutlaka ona yeteri kadar zaman ayırıp ayıramayacağınız konusunda kendinizden emin olmanız gerekir.
İran Kedisi Alt Türleri
İran kedisi, farklı kedilerle çiftleştirilerek daha değişik türler ortaya çıkartılmıştır. Elbette bu kediler safkan İran kedisi değiller. İran kedisi sahiplenme konusunda buna dikkat etmeniz gerekir. Peki, Parsian kedisinin alt türleri nelerdir?
1- Himalayan (Colorpoint Longhair)
İran kedisi ile Siyam Kedisi ile çiftleştirilmesinden elde edilen Himalayan kedisi, vücut yapısı olarak İran kedisine, renk olarak da Siyam kedisine benzemektedir. 1984 yılına kadar Amerika’da Himalayan kedisi farklı bir ırk olarak tanımlansa da CFA’nın olaya dahil olmasıyla birlikte Himalayan kedisinin İran kedisi alt türü olduğu kanıtlanmıştır.
Himalayan kedisi hakkında bilgi almak için tıklayın
2- Exotic Shorthair
İran kedileri gibi tembel bir yapıya sahip olan Exotic Shorthair kedileri, 1950’ler de American Shorthair kedi türünü geliştirmek amacıyla gizliden İran kedisi kullanılmıştır. Kısa sürede büyük bir ün kazanmayı başaran hatta yarışmalara da katılan Exotic Shorthair, diğer yarışmacılar tarafından melez bir ırk olduğu için pek sıcak karşılanmamıştır. Ancak CFA, Exotic Shorthair kedilerini 1966 yılında yeni bir kedi olarak tanımıştır.
Exotic Shorthair hakkında bilgi almak için tıklayın
3- Chinchilla
CFA tarafından gümüş ve altın İran kedisi olarak tanımlanan Chinchilla kedisi, Amerika’da Silver Persian (Gümüş İran kedisi) olarak tanınmaktadır. İran kedisi alt türü olarak kabul edilse de bir dönem “Sterling” olarak yeni bir kedi türü olarak tanıtılmak istenmiştir. Fakat belirttiğimiz gibi CFA bunu kabul etmemiş ve İran kedisinin alt türü olarak kabul edilmiştir.
Chinchilla kedisi hakkında bilgi almak için tıklayın
İran Kedisi Mama Önerileri
Bakımları diğer kedilere göre daha zor olan İran (Fars) Kedisi için mama seçimi yaparken de dikkatli olunmasında yarar vardır. Zira bu kediler, biyolojik olarak diğer kedilere göre daha farklıdırlar. İran kedisi için en iyi mama önerileri aşağıda sıraladığımız mamalar olabilir.
İran Kedisi Sıkça Sorulan Sorular
İran kedileri arkadaş canlısı mı?
Evet, İran kedisi insanlara karşı iyi huylu, sevecen ve sadık olmalarıyla bilinmektedir. Bu da türün ailesiyle yakın olmayı sevdiğini ve çocuklarla, kedilerle ve köpeklerle iyi geçinebildiğini göstermektedir.
İran kedileri kucaklanmayı sever mi?
Fars kedileri genel olarak sevgi dolu bir kedi türüdür, ancak her kedinin kendine özgü beğenileri ve hoşlanmadıkları vardır. Pek çok İran kedisi kucakta olmaktan mutluluk duymaktadır.
İran kedisinin safkan olup olmadığını nasıl anlarım?
İran kedisi, tanımlanması kolay benzersiz bir görünüme sahiptir ancak safkan olup olmadığını anlamanın tek yolu, kedinin soyuna ilişkin ayrıntıları sağlayacak kedi kayıt bilgisidir. Ayrıca kedinin profesyonel bir kedi yetiştiricisinden sahiplenilmesi de bu durumu kolaylaştırabilir.
İran kedileri oynamayı sever mi?
İran kedileri, daha aktif ırklara göre daha az oynak olma eğilimindedir, ancak neredeyse tüm kediler doğru oyuncaklarla oynamaya teşvik edilebilir. Bu nedenle kediniz için birbirinden farklı oyuncaklar ve interaktif oyunlar bulabilirsiniz.
İran kedisi nelerden hoşlanır?
Kediden kediye farklılık gösteren bu durum, İran kedilerinde genellikle ailenin bir parçası olmayı sevdiklerini söylemektedir. Bazıları kucağınızda olmayı severken bazıları yakınınızda oturmayı tercih edebilir. Ayrıca bu tür kendini güvende hissettiği ortamlarda sakince etrafı izlemekten ve ailesi tarafından oyunlar oynatılmasından hoşlanmaktadır.
İran kedisi ne kadar uyur?
İran kedileri rahatına düşkün, sakin ve relax bir hayattan hoşlanmaktadır. Bu nedenle yetişkin bir Fars kedisi günde ortalama 16 - 28 saat arası uyumaktadır.
İran kedisi kokar mı?
Çoğu kedi temizlik konusunda oldukça hassas bir yapıya sahip olduğundan kokmamaktadır ancak uzun tüylü kediler kısa tüylü kedilerden daha fazla tımar gerektirmektedir. Ayrıca iyi bir ağız hijyeni sağlanmaması durumunda ağız kokusu geliştirebilirler.
2020 Yavru İran Kedisi fiyatları ne kadar?
İran kedisi, diğer cins kedilerde olduğu gibi (British Shorthair, Scottish Fold) genellikle para karşılığında sahiplendirilmektedir. Irk yetiştiricileri, online kedi sahiplendirme siteleri ve pet shop mağazalarında satışa sunulan yavru İran Kedisi fiyatı 1.500 TL - 3.500 TL arasında değişiklik göstermektedir. Ailenize katacağınız ve sizinle birlikte bir ömür geçirecek evcil hayvanınızı satın almak yerine sahiplenmenizi öneriyoruz.
Bu cins bir kedim var, kendini taratmadığından dolayı tüyleri iç içe girdi, traş ettirme taraftarı değildim ama derisi hava almadığından dolayı deri hastalığı oluşmasın diye bir kereye mahsus traş ettirdim. Şimdi düzenli olarak bir pet kuaföre getirip tarattırıyorum.